Przejdź do zawartości

William Welch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
William Henry Welch
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 kwietnia 1850
Norfolk

Data i miejsce śmierci

30 kwietnia 1934
Baltimore[1]

Przyczyna śmierci

rak gruczołu krokowego[2]

Miejsce spoczynku

cmentarz parafialny w Norfolk

Zawód, zajęcie

lekarz

Narodowość

amerykańska

Alma Mater

Uniwersytet Yale, College of Physicians and Surgeons

Uczelnia

Uniwersytet Johnsa Hopkinsa, Bellevue Hospital Medical College

Rodzice

William Wickham Welch
Emeline Collin

Odznaczenia
Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę (Stany Zjednoczone) Order Korony (Prusy)
Multimedia w Wikimedia Commons

William Henry Welch (ur. 8 kwietnia 1850 w Norfolk, zm. 30 kwietnia 1934) – amerykański lekarz, bakteriolog i patolog, współtwórca nowoczesnego systemu nauczania medycyny w Stanach Zjednoczonych.

Wczesne lata życia

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny irlandzkich imigrantów. Jego dziadek, ojciec i obydwaj stryjowie byli lekarzami. Tradycją rodziny Welchów było silne zaangażowanie społeczne – William Wickham Welch pełnił między innymi funkcję senatora stanowego i kongresmena. Matka Williama umarła gdy miał on 6 miesięcy, a jego wychowaniem zajęła się babka[3].

Wolą ojca Williama było, by ten dołączył do jego praktyki lekarskiej. Jednak mały Welch nie znosił widoku krwi[4], a od 13. roku życia marzył, by zostać nauczycielem języków klasycznych[5].

W 1866 rozpoczął naukę na Uniwersytecie Yale, gdzie w 1870 uzyskał z wyróżnieniem[1] bakalaureat w dziedzinie języków i historii klasycznej. Przez rok pracował w szkole dla dziewcząt jako nauczyciel języków klasycznych. Gdy szkoła ta upadła, Welch zdał sobie sprawę, że wymarzony zawód nie zapewni mu utrzymania i w 1871 wstąpił do College of Physicians and Surgeons w Nowym Jorku[a]. Przez pierwszy rok jednocześnie studiował jednak chemię w Sheffield Scientific School Uniwersytetu Yale, więc faktyczne studia w Nowym Jorku rozpoczął w 1872[6]. Dyplom lekarza uzyskał w 1875 r. Zarówno w trakcie studiów, jak i podczas stażu podyplomowego interesował się szczególne patologią i anatomią.

Kariera zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

Po odbyciu stażu podyplomowego w nowojorskim szpitalu Bellevue Hospital[b], w kwietniu 1876 Welch wyjechał do Europy by zapoznać się z najnowszymi technikami laboratoryjnymi i poszerzać swą wiedzę w dziedzinie patologii. Pracował we Wrocławiu u Cohnheima, w Strasburgu u Waldeyera i Recklinghausena, w Lipsku u Ludwiga oraz w Wiedniu u Chiariego i Hebry[1][7]. W trakcie pobytu w Niemczech prowadził badania nad zakrzepicą i obrzękiem płuc. Do Stanów Zjednoczonych powrócił na początku 1878. Wkrótce otrzymał posadę profesora anatomii i patologii ogólnej w Bellevue Medical College. Stworzył tam pierwsze w historii amerykańskich uczelni medycznych laboratorium fizjologiczne i histologiczne[8]. Wykłady Welcha z dziedziny patologii przyciągały wielu słuchaczy, nie tylko ze szkół medycznych, a on sam zaczął zyskiwać sobie renomę w nowojorskich kręgach akademickich jako znakomity patolog[9].

W 1884 przeniósł się do Baltimore, gdzie zajął stanowisko profesora patologii na powstającym wydziale medycznym Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa (Johns Hopkins Medical School). Obok Williama Oslera, Williama Halsteda i Howarda Kelly'ego zaliczany jest do Wielkiej Czwórki (Big Four) założycieli tego wydziału[5]. W tymże roku odbył kolejną podróż do Niemiec, by pod bokiem Roberta Kocha pogłębić swoją znajomość dynamicznie się wówczas rozwijającej bakteriologii[1]. W trakcie pracy w Johns Hopkins skupiał się na nauczaniu i badaniach laboratoryjnych w dziedzinie patologii i bakteriologii. Za cel postawił sobie uczynienie z patologii w Stanach Zjednoczonych samodzielnej dyscypliny akademickiej, która poprzez wykorzystanie technik eksperymentalnych przyczyniałaby się do zrozumienia procesów chorobowych[c][10]. Od 1885 jako jeden z pierwszych w Stanach Zjednoczonych zaczął wykładać bakteriologię[11]. W 1892 we współpracy z Eugenem Fraenkelem odkrył laseczkę zgorzeli gazowej, zwanej również bakterią Welcha-Fraenkla[12]. W latach 1893–1898 był pierwszym dziekanem Wydziału Medycyny Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa[2]. W 1916 został pierwszym dyrektorem Szkoły Zdrowia Publicznego tego uniwersytetu. Funkcję tę sprawował przez 10 kolejnych lat.

W 1898 zasłynął skutecznym wystąpieniem przed Senatem Stanów Zjednoczonych przeciwko wprowadzeniu ustawy zakazującej wiwisekcji i eksperymentów na zwierzętach.

W 1901 został prezesem Stowarzyszenia Lekarzy Amerykańskich (Association of American Physicians). W tym samym roku został wybrany na prezydenta Towarzystwa Bakteriologów Amerykańskich (Society of American Bacteriologists). W 1910 został wybrany prezesem Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego. W latach 1913–1917 stał na czele Narodowej Akademii Nauk. Był też honorowym i rzeczywistym członkiem wielu innych stowarzyszeń medycznych, w tym europejskich[1].

W 1917 wstąpił do Korpusu Medycznego Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych i otrzymał stopień majora. Większość służby odbył w Waszyngtonie, jako doradca Departamentu Medycznego Armii. W 1918 awansował do stopnia pułkownika, a gdy w 1921 opuszczał medyczny korpus rezerwowy miał już stopień generała brygady. Za swą służbę został odznaczony Medalem Za Wybitną Służbę[13].

Oprócz podstawowej działalności medycznej William Welch zajmował się historią medycyny. W 1889 został pierwszym prezesem Johns Hopkins Medical Historical Club na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa[1], a w 1926 otrzymał profesurę w nowo powstałej katedrze historii medycyny tego uniwersytetu[14].

Osiągnięcia naukowe i zawodowe

[edytuj | edytuj kod]

W czasie gdy William Welch rozpoczynał swoją karierę zawodową, kształcenie i praktykę lekarską w Stanach Zjednoczonych cechowała niska jakość wynikająca z braku programów kształcenia, całkowitego pomijania w procesie nauczania zajęć laboratoryjnych i styczności z pracą naukową, braku systemu potwierdzania umiejętności i odbytych szkoleń oraz szeroko rozpowszechnionego szalbierstwa. Zorganizowany przez Welcha wydział medyczny Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa z jego laboratoriami i wykładami nauk biologicznych stał się wzorcem dla innych uczelni i zalążkiem amerykańskiego systemu kształcenia lekarzy[15]. Głównym założeniem jego koncepcji nauczania było ograniczenie znaczenia teoretycznych wykładów na rzecz bezpośredniego kontaktu studentów z problemami, materiałami, pacjentami i nauczycielami[16]. By zapewnić upowszechnianie się tej koncepcji w całych Stanach Zjednoczonych Welch wykorzystywał swe wpływy do obsadzania kierowniczych stanowisk w instytucjach medycznych, zwłaszcza tych związanych z patologią, swoimi uczniami i współpracownikami[17].

Zainteresowanie Welcha kwestiami zdrowia publicznego doprowadziło do stworzenia przez niego w 1916 Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Już od lat 80. XIX wieku angażował się w działania zmierzające do poprawy stanu sanitarnego miast Stanów Zjednoczonych: opracowywał zalecenia dla lekarzy, inicjował tworzenie miejskich laboratoriów bakteriologicznych oraz wchodził w skład instytucji zajmujących się higieną i zdrowiem publicznym[18]. Był jednym z pierwszych którzy dostrzegli znaczenie zorganizowanych działań w walce z gruźlicą w Stanach Zjednoczonych - brał udział w tworzeniu Narodowego Stowarzyszenia Walki z Gruźlicą (ang. National Tuberculosis Association) i w 1910 został jego prezesem[2].

Okładka magazynu Time z portretem Welcha

Welch należał do pionierów nauczania bakteriologii w Stanach Zjednoczonych[2]. Jego wkład w rozwój tej dziedziny polegał przede wszystkim na upowszechnianiu wiedzy i organizacji laboratoriów. Prowadził też własne badania między innymi nad izolowaniem maczugowca błonicy, zjadliwością różnych szczepów dwoinki zapalenia płuc i durem brzusznym. Wraz z Halstedem Welch przeprowadził serię eksperymentów, które dowiodły, iż przyczyną większości zakażeń ran są paciorkowce i gronkowce oraz że do zakażeń ran przyczyniają się sami chirurdzy umieszczając w nich ciała obce (dreny, szwy itp.) i nadmiernie uszkadzając tkanki podczas zabiegów[19]. Na podstawie tych badań opracował on zalecenia dla chirurgów dotyczące mycia rąk przed zabiegami oraz sterylizacji narzędzi i materiałów chirurgicznych. W 1891 opisał jako pierwszy zakażenie spowodowane przez laseczkę zgorzeli gazowej, a rok później wyizolował tę bakterię. Przez długi czas nosiła ona upamiętniające Welcha nazwy Bacillus welchii i Clostridium welchii. W jednej ze swych prac z 1894 Welch antycypował odkrycie wirusów zauważając, że szereg chorób, takich jak między innymi żółta gorączka, świnka czy ospa wietrzna, wywoływanych musi być przez mikroorganizmy inne niż bakterie[20]. W pracy badawczej skupiał się raczej na oddziaływaniu między bakteriami, a organizmem niż nad samymi mikroorganizmami[21]. Wynikłe z tego zainteresowanie procesami odporności zaowocowało stworzeniem przez Welcha przy Szkole Zdrowia Publicznego pierwszego w świecie zakładu immunologii[22].

Pracując w laboratorium Cohnheima we Wrocławiu Welch wykazał jako pierwszy, że obrzęk płuc może być skutkiem nierównowagi między pracą prawej i lewej komory serca[23].

William Henry Welch był jednym z twórców Instytutu Nauk Medycznych Rockefellera w 1901 i przez 33 lata był przewodniczącym jego rady dyrektorów naukowych. W ramach Instytutu angażował się między innymi w popularyzację zachodniego modelu nauczania w Chinach[13].

Welch był najbardziej wpływowym lekarzem Stanów Zjednoczonych swoich czasów[17] - w obchodach jego 80. urodzin wziął osobiście udział prezydent USA Herbert Hoover, a całe wydarzenie transmitowało radio, co było ewenementem. Obchody te, poza wieloma miejscami w Stanach Zjednoczonych, odbywały się jednocześnie w różnych częściach świata, w tym między innymi w siedzibie Ligi Narodów w Genewie, Instytucie Pasteura w Paryżu, Londyńskiej Szkole Higieny w Londynie, Peiping Union Medical School w Pekinie, Kitasato Institute w Tokio i w Instytucie Pruskim Roberta Kocha w Berlinie. Przy okazji obchodów powstał portret Welcha, który znalazł się na okładce tygodnika Time z 14 kwietnia 1930[15]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W życiu prywatnym Welch znany był z zamiłowania do dobrej kuchni, cygar i towarzystwa[24]. W otoczeniu określano go pieszczotliwym przydomkiem Popsy. Nie miał żony i nie pozostawił potomstwa.

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ [About Johns Hopkins Medicine 2015]: Jedynym kryterium przyjęcia na studia medyczne była w tym czasie umiejętność czytania i pisania. Mimo że nowojorski College of Physicians and Surgeons uchodził za najlepszy w kraju, Welch wspominał później, że egzamin końcowy był najłatwiejszym, jaki zdawał w życiu, i że podszedł do niego bez przygotowywania się.
  2. ↑ [Bayne-Jones 1934, s. 434]: Większość czasu podczas stażu poświęcił pracy w prosektorium.
  3. ↑ Wcześniej patologia postrzegana była jako dyscyplina kliniczna, pomagająca w codziennej pracy lekarza, a nie jako nauka. Poświęcanie czasu patologii uważane było za przygotowanie do późniejszej kariery lekarskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Rolleston 1934 ↓, s. 874.
  2. ↑ a b c d Am J Public Health 1934 ↓, s. 644.
  3. ↑ Silverman 2011 ↓, s. 237.
  4. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 267.
  5. ↑ a b Johns Hopkins Medicine 2015 ↓.
  6. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 433.
  7. ↑ Silverman 2011 ↓, s. 239-240.
  8. ↑ Silverman 2011 ↓, s. 241.
  9. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 269.
  10. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 272.
  11. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 270.
  12. ↑ Prudnik i Krnov. Miasta nicią budowane... - PDF [online], docplayer.pl [dostęp 2020-08-29].
  13. ↑ a b Chronology 2015 ↓.
  14. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 438.
  15. ↑ a b Silverman 2011 ↓, s. 236.
  16. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 436.
  17. ↑ a b Rose 2010 ↓, s. 241.
  18. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 437.
  19. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 270-271.
  20. ↑ Malkin 2000 ↓, s. 273.
  21. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 441-444.
  22. ↑ Rose 2010 ↓, s. 242.
  23. ↑ Bayne-Jones 1934 ↓, s. 434.
  24. ↑ Silverman 2011 ↓, s. 242.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • About Johns Hopkins Medicine: History - The Four Founding Physicians. Johns Hopkins Medicine. [dostęp 2015-05-31]. (ang.).
  • S. Bayne-Jones. William Henry Welch 1850-1934. „Journal of Bacteriology”. 28 (5), 1934. (ang.). 
  • Chronology of the Life of William Henry Welch. Alan Mason Chesney Medical Archives of The Johns Hopkins Medical Institutions. [dostęp 2015-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-06)]. (ang.).
  • Harold M. Malkin. The Legacy of William Henry Welch. „Annals of Diagnostic Pathology”. 4 (4), 2000. (ang.). 
  • Humphry Rolleston. William Henry Welch, M.D., LL.D.. „The British Medical Journal”, 12 maja 1934. [dostęp 2015-05-31]. (ang.). 
  • Noel R. Rose. America’s first department of immunology: an informal history. „Immunologic research”. 47 (1-3), 2010. DOI: 10.1007/s12026-009-8155-0. (ang.). 
  • Barry D. Silverman. William Henry Welch (1850–1934): the road to Johns Hopkins. „Baylor University Medical Center Proceedings”. 24 (3), lipiec 2011. (ang.). 
  • William Henry Welch. „The American Journal of Public Health”. 24 (6), czerwiec 1934. [dostęp 2015-05-31]. (ang.). 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Welch&oldid=74300731”